Σε ισχύ η συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ για εκεχειρία στον Λίβανο - Τι προβλέπει

Η κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στον στρατό του Ισραήλ  και τη Χεζμπολάχ άρχισε να εφαρμόζεται στις 04:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας), έπειτα από έναν χρόνο και πλέον εχθροπραξιών στα σύνορα και δυο και πλέον μήνες ανοικτού πολέμου ανάμεσα στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και το ισχυρό σιιτικό κίνημα του Λιβάνου, που υποστηρίζεται από το Ιράν.

Η εκεχειρία σταματά τον πόλεμο που ανάγκασε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στο Ισραήλ και εκατοντάδες χιλιάδες στον Λίβανο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Οι εχθροπραξίες οδήγησαν σε μαζικούς ισραηλινούς βομβαρδισμούς στον Λίβανο από την 23η Σεπτεμβρίου και στην εισβολή ισραηλινών στρατευμάτων στο νότιο τμήμα της λιβανικής επικράτειας από την 30ή Σεπτεμβρίου, για να απωθηθούν οι μαχητές της Χεζμπολά.

Την 8η Οκτωβρίου 2023, η Χεζμπολάχ άνοιγε μέτωπο με το Ισραήλ, προκειμένου όπως τόνιζε να υποστηρίξει τη Χαμάς, την επομένη της άνευ προηγουμένου εφόδου του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος στο νότιο τμήμα της ισραηλινής επικράτειας, το έναυσμα του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

Ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν χαιρέτισε χθες βράδυ τη συμφωνία, κάνοντας λόγο περί «νέας αρχής» για τον Λίβανο και περί «καλής είδησης», έπειτα από εβδομάδες διπλωματικών προσπαθειών των ΗΠΑ και της Γαλλίας.

Πριν από το οριστικό πράσινο φως της κυβέρνησής του, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε πως η διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός θα εξαρτηθεί από το «τι θα γίνει στον Λίβανο». «Διατηρούμε πλήρη ελευθερία για προχωρήσουμε σε στρατιωτική δράση στον Λίβανο», πρόσθεσε. «Αν η Χεζμπολάχ παραβιάσει τη συμφωνία και αποπειραθεί να επανεξοπλιστεί, θα επιτεθούμε», απείλησε.

Βομβαρδισμοί στο παρά πέντε της εκεχειρίας - Οι απώλειες των εχθροπαραξιών

Λίγο νωρίτερα, έγιναν ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε νότιο τομέα της Βηρυτού, σύμφωνα με πλάνα της τηλεοπτικής υπηρεσίας του Γαλλικού Πρακτορείου.

Τουλάχιστον δυο πλήγματα έγιναν αντιληπτά στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, λίγη ώρα μετά την προειδοποίηση αραβόφωνου εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού στους αμάχους να απομακρυνθούν εσπευσμένα από δυο τομείς.

Σύμφωνα με τις λιβανικές αρχές, τουλάχιστον 3.823 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στον Λίβανο από τον Οκτώβριο του 2023, στη μεγάλη πλειονότητά τους από τα τέλη Σεπτεμβρίου. Ο πόλεμος ανάγκασε άλλους περίπου 900.000 πολίτες του Λιβάνου να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, κατά υπολογισμούς του ΟΗΕ.

Στην ισραηλινή πλευρά έχασαν τη ζωή τους 82 στρατιωτικοί και 47 πολίτες στις επιθέσεις και τις συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ, κατά τον επίσημο απολογισμό. Τα πυρά της Χεζμπολάχ εναντίον του βόρειου Ισραήλ ανάγκασαν κάπου 60.000 κατοίκους του να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.

Τι προβλέπει η συμφωνία

Η συμφωνία, που συνήφθη με τη διαμεσολάβηση και υπό την αιγίδα των ΗΠΑ και της Γαλλίας, δεν δημοσιοποιήθηκε, ωστόσο αμερικανός αξιωματούχος αναφέρθηκε —υπό τον όρο να μην κατονομαστεί— στους όρους της κατά τη διάρκεια δηλώσεών του σε δημοσιογράφους. Ακολουθεί σύνοψη των όρων, όπως τους περιέγραψε.

Η κατάπαυση του πυρός τίθεται σε εφαρμογή από σήμερα στις 04:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας).

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις έχουν προθεσμία 60 ημερών για να αποσυρθούν προοδευτικά από τον νότιο Λίβανο.

Οι μαχητές της Χεζμπολάχ υποχρεούνται επίσης να αποσυρθούν από τα νότια σύνορα του Λιβάνου με το Ισραήλ και να αναδιαταχθούν βόρεια του ποταμού Λιτάνι.

Τα βαριά όπλα της Χεζμπολάχ πρέπει επίσης να αποσυρθούν από τη μεθόριο.

Ο στρατός και οι δυνάμεις ασφαλείας του Λιβάνου θα αναλάβουν τον έλεγχο θέσεων του ισραηλινού στρατού και της Χεζμπολά.

Ο Λίβανος και το Ισραήλ διατηρούν το δικαίωμα στη νόμιμη άμυνα, όπως προβλέπει το διεθνές δίκαιο.

Ο αμερικανός στρατός θα προσφέρει τεχνική υποστήριξη στον στρατό του Λιβάνου, σε συνεργασία με τον γαλλικό.

Στρατιωτική επιτροπή με τη συμμετοχή διαφόρων χωρών θα διαθέσει περαιτέρω υποστήριξη στον λιβανικό στρατό — εξοπλισμό, εκπαίδευση και χρηματοδότηση.

Οι ΗΠΑ και η Γαλλία θα ενταχθούν σε τριμερή μηχανισμό που είχε δημιουργηθεί μετά τον πόλεμο του 2006 από την προσωρινή δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (FINUL στα γαλλικά, UNIFIL στα αγγλικά), το Ισραήλ και τον Λίβανο.

Ο μηχανισμός αυτός, στον οποίο πλέον θα προεδρεύουν οι ΗΠΑ, θα διατηρεί «απευθείας» επικοινωνία με τα διάφορα μέρη και θα επιτρέπει «κάθε φορά που διαπιστώνεται παραβίαση» της συμφωνίας, «ιδίως σοβαρή παραβίαση», να «αντιμετωπίζεται αμέσως», ώστε να αποφευχθεί κλιμάκωση.

Οι ΗΠΑ και η Γαλλία θα εγγυηθούν πως η συμφωνία θα εφαρμοστεί «εξ ολοκλήρου», ανέφεραν χθες σε κοινή ανακοίνωσή τους ο Τζο Μπάιντεν και ο γάλλος ομόλογός του Εμανουέλ Μακρόν.

Αυτός ο τελευταίος κάλεσε χθες Τρίτη τη λιβανική πολιτική ηγεσία να οργανώσει «χωρίς καθυστέρηση» εκλογή νέου προέδρου της Δημοκρατίας. Η «ευθύνη» των λιβανικών αρχών και «όλων όσοι ασκούν σημαντικά πολιτικά καθήκοντα» είναι να αναδείξουν νέο αρχηγό του κράτους ικανό να «ενώσει», κάτι που, κατά την άποψη του αρχηγού του γαλλικού κράτους, είναι αναγκαία προϋπόθεση για την «αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας» του Λιβάνου, όπως ανέφερε σε βίντεο που μεταφορτώθηκε από τις υπηρεσίες του στο X και απομαγνητοφώνησή του να αναρτήθηκε στον ιστότοπο του Ελιζέ.

«Ο τερματισμός των εχθροπραξιών» δίνει στον Λίβανο «ευκαιρία να αρχίσει, με την υποστήριξη των εταίρων του» διαδικασία «διαρκούς ανάνηψης της χώρας», είπε ο κ. Μακρόν, υποσχόμενος πως «δεν θα φεισθεί ουδεμιάς προσπάθειας» για να «συνοδεύσει» την εφαρμογή της συμφωνίας και η Γαλλία «θα συνεχίσει να κινητοποιείται» για να «στηρίξει» τον Λίβανο.

Από την πλευρά του, ο κ. Μπάιντεν διαβεβαίωσε ότι «οι άμαχοι και στις δυο πλευρές (των συνόρων) σύντομα θα μπορέσουν να επιστρέψουν με κάθε ασφάλεια στις κοινότητές τους».

Μολαταύτα, ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε σήμερα τους κατοίκους του νοτίου Λιβάνου να μην πλησιάζουν θέσεις του στη λιβανική επικράτεια, λίγη ώρα αφού τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία. «Με την έναρξη εφαρμογής της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και στη βάση των όρων της» οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις «παραμένουν ανεπτυγμένες σε θέσεις τους στο εσωτερικό του νοτίου Λιβάνου», ανέφερε αραβόφωνος εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, ο Αβιχάι Αντραΐ, μέσω X. «Απαγορεύεται σ’ εσάς να κατευθυνθείτε σε χωριά όπου έχει διαταχθεί εσπευσμένη απομάκρυνση των αμάχων ή προς δυνάμεις (του Ισραήλ) στην περιοχή», πρόσθεσε.

Ο ακροδεξιός ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφαλείας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ —που εναντιώθηκε στη συμφωνία— τόνισε πως δεν είναι ασφαλής ακόμη η επιστροφή των πολιτών της χώρας στον βορρά και ότι ο λιβανικός στρατός δεν έχει τη δυνατότητα να επικρατήσει σε ενδεχόμενη σύγκρουση με τη Χεζμπολά. «Για να φύγουμε από τον Λίβανο πρέπει να έχουμε δημιουργήσει δική μας ζώνη ασφαλείας», υποστήριξε.

Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών του Λιβάνου, τον Αμπντάλα Μπου Χαμπίμπ, ο στρατός της χώρας του θα αναπτύξει κάπου 5.000 μέλη στην περιοχή των συνόρων καθώς θα αποσύρονται οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και οι μαχητές της Χεζμπολά.

Από τη δική του πλευρά, στέλεχος του σιιτικού κινήματος δήλωσε στον λιβανικό τηλεοπτικό σταθμό Αλ Τζαντίντ πως η παράταξή του χαιρετίζει την επέκταση της εξουσίας του κράτους του Λιβάνου, ενώ διαβεβαίωσε πως —αντίθετα με όσα εκτιμούν αμερικανοί και ισραηλινοί αξιωματούχοι και αναλυτές— η Χεζμπολά θα βγει από τον πόλεμο ενισχυμένη. «Χιλιάδες θα ενταχθούν στην αντίσταση», προέβλεψε ο Χασάν Φαντλάλα, μέλος του λιβανικού κοινοβουλίου, τονίζοντας πως η ισραηλινή απαίτηση να αφοπλιστεί το κίνημα δεν θα ικανοποιηθεί.